Lekkoatletki z zaburzeniami płci będą od 1. listopada osobno klasyfikowane, jeśli lekami nie obniżą poziomu testosteronu. Czy to już trzecia płeć w sporcie? Na czym polega biegowy fenomen kobiet takich jak Caster Semenya? Jak to działa i dlaczego szczególnie na średnich dystansach? Wyjaśnia dr n. med. Katarzyna Skórzewska, specjalista endokrynologii i ginekologii. Od 1. listopada wchodzą w życie nowe przepisy Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) wprowadzające ścisłe kryteria dopuszczające do startów zawodniczki z zaburzeniami rozwoju płci (DSD - Differences of Sexual Development) na dystansach od 400 m do 1 mili, w tym bieg przez płotki. W nowych regulacjach znalazł się zapis o dopuszczalnym poziomie testosteronu we krwi zawodniczek - poniżej 5 nmol/l na co najmniej 6. miesięcy przed startem oraz utrzymywanie się tego poziomu przez cały czas zawodów. Jeśli będzie on zbyt wysoki, będzie musiał być obniżony poprzez stosowanie odpowiednich leków. Jednocześnie wprowadzono nową kobiecą klasyfikację dla zawodniczek z zaburzeniami rozwoju płci (DSD), które nie podejmą leczenia. Okazuje się, że wśród najlepszych lekkoatletek na każde 1000 w danej dyscyplinie 7,1 ma podwyższony poziom testosteronu; to podobno 140 razy więcej niż w całej populacji! Najwiecej takich kobiet biega właśnie na dystansach 400, 800 i 1500 m., których dotyczą nowe przepisy. Testorenowa specjalizacja średnich dystansów? Fascynujące. Czy zawodniczki, u których przekroczony jest dopuszczalny według nowych kryteriów, poziom są chore? Co oznacza u kobiet wysoki poziom testosteronu? U większości kobiet poziom testosteronu we krwi, w zależności od metody, waha się pomiędzy 0,7 a 2,8 nmol/l. Dla porównania u dojrzałych mężczyzn wartości te oscylują pomiędzy – nmol/l. Jeżeli u kobiety stężenie testosteronu we krwi przekracza 5 nmol/l oznacza to hiperandrogenemię (podwyższony poziom androgenów we krwi). Tak wysoki poziom testosteronu występuje często u kobiet z guzami wytwarzającymi androgeny lub w rzadkich przypadkach osób z zaburzeniami różnicowania płci przy czym może on osiągać u nich wartości we krwi takie, jak u mężczyzn. Nadmierne wydzielanie androgenów u kobiet wywołuje objawy maskulinizacji i wirylizacji czyli zmianę sylwetki ciała, zwiększenie masy tkanki mięśniowej, hirsutyzm (owłosienie typu męskiego), trądzik, łysienie androgenowe, przerost łechtaczki, obniżenie barwy głosu oraz defeminizację ( zaburzenia miesiączkowania, zmniejszenie piersi i macicy oraz zanik typowego dla kobiet rozmieszczenia tkanki tłuszczowej). Prowadzi do zaburzeń miesiączkowania i niepłodności, zaburzeń metabolicznych – hiperinsulinizmu, insulinooporności, zaburzeń lipidowych a w efekcie chorób układu krażenia a nawet nowotworów. Zawsze wymaga zgiadnozowania i ustalenia przyczyny w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia. Wysoki poziom testosteronu daje korzyści w sportowej rywalizacji. Testosteron i powstający w tkankach docelowych jego 2,5 razy silniejszy metabolit, 5α-dihydrotestosteron (DHT) wykazują działanie anaboliczne, wyrażające się dodatnim bilansem azotowym i wzrostem produkcji białek. Wpływają na przyrost masy mięśniowej w wyniku przerostu komórek mięśniowych - powodując zwiększenie ich objętości bez zwiększenia ich ilości, co przekłada się na siłę i wytrzymałości mięśni oraz układu kostnego. Ułatwia adaptację mięśni do wysiłku oraz poprawia ich zdolność do regeneracji. Ponadto, testosteron hamuje ekspresję naturalnego inhibitora hipertrofii mięśni – miostatyny, pozwalając tym samym na większy ich przerost. Androgeny pobudzają również produkcję erytropoetyny, zwiększającej moc aerobową i wytrzymałość. Dzięki temu wzrasta liczba erytrocytów oraz stężenie hemoglobiny we krwi i przez to poprawia się wykorzystanie tlenowe w tkankach, jest lepsza tolerancja wysiłku, wzrost zdolności do osiągania ponadprzeciętnych wyników sportowych. Zaobserwowano też znaczną poprawę maksymalnej zdolności wysiłkowej. Erytropoetyna oddziałuje również bezpośrednio na mózg i wzmaga motywację do działania - zwiększania wysiłku i osiągnięć fizycznych. Testosteron i DHT synergistyczne z hormonem wzrostu podwyższają pulę krążącego we krwi insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1), który zwiększa syntezę białka, reguluje procesy energetyczne w mięśniach i hamuje apoptozę (śmierć komórki i usuwanie zużytych komórek z organizmu). Obecnie IGF-1, obok pochodnych testosteronu i erytropoetyny, jest jednym z najczęściej stosowanych środków dopingujących w sporcie. Testosteron jest hormonem współzawodnictwa, oddziaływuje więc na sferę psychiczną i zapewnia odpowiedni poziom motywacji zawodnika. Testosteron w kobiecej lekkiej atletyce to przede wszystkim średnie dystanse, gdzie zanotowano zdecydowaną większość przypadków biegaczek z hiperandrogenemią. Znacznie więcej niż w skoku w dal, wzwyż albo biegach sprinterskich czy długodystansowych. Dla sportowców zasadnicze znaczenie mają efekty anaboliczne steroidów androgenno-anabolicznych (AAS) czyli zwiększanie syntezy białek budujących mięśnie szkieletowe, pobudzanie receptorów dla androgenów w tkankach oraz hamowanie katabolizmu. Mięśnie szkieletowe u człowieka składają się w głównej mierze z trzech typów włókien: I, IIA i IIB w zależności od rodzaj łańcucha ciężkiego miozyny - białka odpowiedzialnego za skurcz mięśnia. Różnią się one między sobą rozmiarem i zdolnością metaboliczną. Przykładowo: włókna I, tzw. „wolne” są mniejsze, wolno się kurczą i do wytwarzania energii głównie używają tlen, czyli wolniej się męczą – dlatego przeważają u maratończyków. Natomiast włókna IIB, tzw. „szybkie” są większe, szybko się kurczą i szybko się męczą bo jako źródła energii używają procesy beztlenowe – dominują u sprinterów. Badania wskazują, że w mięśniach mężczyzn przeważa typ IIA nad IIB i nad I, natomiast u kobiet I nad IIA i nad IIB. Z tego rozkładu wynikają różnice między płciami - mięśnie mężczyzn mają lepszą zdolność do kurczenia się ale są mniej wytrzymałe w porównaniu do kobiet. Zarówno trening wytrzymałościowy, jak i siłowy prowadzą do istotnego zwiększenia ekspresji receptorów dla androgenów w tkance mięśniowej. W badaniach na zwierzętach wykazano, że trening wytrzymałościowy wpływa przede wszystkim na zwiększenie zdolności wiązania AAS w zakresie włókien wolnych, podczas gdy trening oporowy - włókien szybkich. Ustalono, że działanie testosteronu powoduje przerost włókien IIB, natomiast nie zwiększa ich liczby. Wydaje się, że to właśnie zwiększenie objętości i wydajności włókien „szybkich” przy stałej ilości włókien „wolnych” kobiety z hiperandrogenizmem powoduje, że osiągają one największe sukcesy w biegach na średnie dystanse. Dodatkowo, niektóre badania pokazują, że testosteron u kobiet może powodować wzrost β-oksydacji kwasów tłuszczowych, które są głównym źródłem energii przy wysiłkach trwających 15-60 minut. Co ciekawe, hormonem promującym przemianę włókien wolnych do szybkich jest hormon tarczycy – trójjodotyronina (T3). Dodatkowo, T3 poprawia zdolność mięśni do skurczu – działanie, którego nie wykazuje testosteron. Złą sławą owiane są historie np. pływaczek z byłego NRD faszerowanych hormonami po których stawały się po części mężczyznami. Wysoki poziom testosteronu nie zawsze wynika z przyczyn naturalnych. Testosteron stosowały już w latach 50-tych XX wieku sportsmenki radzieckie, Maria Itkina oraz siostry Irina i Tamara Press nazywane “kwiatem Leningradu”. Choć niewątpliwie najwięcej przypadków było wśród zawodników z NRD. We wschodnioniemieckiej “fabryce gwiazd” tysiące sportowców otrzymywało codziennie niebieską pigułkę Oral-Turbinadol®, zawierającą pochodną metylotestosteronu. Pływaczkom podawano ten preparat już od 11. roku życia co miało znaczący wpływ na rozwijający się organizm i układ hormonalny. Podawano go pływakom ale też wioślarzom, ciężarowcom. Znamy historię Heidi-Andreasa Krieger, mistrzyni w pchnięciu kulą, która po zakończeniu kariery sportowej zdecydowała się na zmianę płci i teraz już jako Andreas aktywnie działa przeciwko stosowaniu dopingu w sporcie wraz z żoną, byłą pływaczką Ute Krauser. Najczęściej stosowaną formą dopingu farmakologicznego na świecie są AAS (anabolic androgenic steroids) czyli steroidy androgenno-anaboliczne, które mogą być pochodzenia zarówno endo- jak i egzogennego. Sposoby identyfikacji AAS opierają się na wykrywaniu ich metabolitów w moczu. Współczesne metody analityczne w postaci kombinacji chromatografii cieczowej i gazowej, spektrometrii masowej i izotopowej pozwalają na skuteczną detekcję dopingu AAS, w tym także wspomagania tak zwanymi niewykrywalnymi AAS. Wykrycie obecności w organizmie egzogennych AAS może być dokonane albo przez bezpośrednią identyfikację danego związku lub pośrednio przez wykazanie obecności jednego z jego metabolitów, który fizjologicznie nie występuje w moczu. Wykrycie endogennych AAS (np. testosteronu) jest znacznie trudniejsze do udowodnienia. Określa się wskaźnik stężeń testosteronu do epitestosteronu (T/E ratio) oraz współczynnik zawartości izotopów węgla 13C/12C oznaczanych metodą spektrometrii masowej (IRMS, isotope ratio mass spectrometry). W przyszłości kontrola antydopingowa na obecność AAS będzie prawdopodobnie w dużo większym stopniu opierała się na badaniach genetycznych. Nowe przepisy regulują poziom testosteronu u zawodniczek i sugerują jego redukcję, czy to możliwe? W przypadku ustalenia przyczyny hiperandrogenizmu możliwej do usunięcia (np. guzy produkujące androgeny, stosowane leki o działaniu androgenowym) możemy skutecznie ją usunąć poprzez leczenie operacyjne lub zaprzestanie stosowania AAS. Najczęściej jednak mamy do czynienia z androgenizacją jajnikową bądź nadnerczową spowodowaną przewlekłą endokrynopatią, o niemożliwych do usunięcia przyczynach (np. wrodzony przerost nadnerczy, zespół Cushinga, zespół policystycznych jajników - PCOS). W leczeniu hiperandrogenizmu stosuje się substancje mające za zadanie zmniejszenie produkcji i wydzielania androgenów przez nadnercza lub jajniki, zwiększenie stopnia wiązania androgenów z białkami krwi, zahamowanie obwodowej przemiany prekursorów androgenów w aktywne metabolity oraz zmniejszenie oddziaływania androgenów na tkanki docelowe. Terapia polega na podawaniu antagonistów receptora androgenowego (octan cyproteronu, spironolakton, flutamid) zazwyczaj w połączeniu z dwuskładnikową antykoncepcją hormonalną lub stosowaniu długo działających analogów gonadoliberyny (GnRH), co powoduje zmniejszenie jajnikowej produkcji testosteronu i androstendionu poprzez zahamowanie wydzielania gonadotropin przysadkowych, bez wpływu na nadnerczową produkcję androgenów. U kobiet z wrodzonym przerostem nadnerczy stosuje się glukokortykosteroidy (deksametazon, hydrokortyzon), Konsekwencje zdrowotne to przywrócenie prawidłowego rytmu miesiączkowania, zmniejszenie hiirsutyzmu, trądziku, łysienia. To również poprawa parametrów metabolicznych gospodarki węglowodanowej i lipidowej. Oczywiście mogą się również zdarzyć działania niepożądane czy powikłania związane ze stosowaniem leków, przede wszystkim zakrzepowo-zatorowe u stosujących dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną, jednak korzyści dla zdrowia znacząco przewyższają niewielkie potencjalne ryzyko a prawidłowe zdiagnozowanie zaburzenia jest gwarancją prawidłowo wdrożonego i bezpiecznego leczenia. Przepisy wprowadzają też pojęcie trzeciej płci czyli osób z zaburzeniami poziomu testosteronu. Ma to w założeniach uczyni rywalizację bardziej sprawiedliwą ale… Problem dotyczy osób z zaburzeniami rozwoju płci (DSD - disorders of sex development), u których w wyniku mutacji genów określających płeć lub zaburzeń hormonalnych w okresie życia płodowego nie ma zgodności między płcią genetyczną, gonadalną, genitalną, somatyczną i psychiczną oraz występują nieprawidłowości w budowie wewnętrznych lub zewnętrznych narządów płciowych. Dla tego typu zaburzeń do 2005 r. używano pejoratywnych i kontrowersyjnych określeń tj. hermafrodytyzm, obojnactwo, odwrócenie płci czy interseksualność, które nie powinny być używane. U osób dotkniętych zaburzeniami rozwoju płci stężenie testosteronu we krwi wielokrotnie przekracza górną granicę kobiecej normy co znacznie zwiększa ich szansę na osiąganie lepszych wyników szczególnie na średnich dystansach i w biegach przez płotki, nieadekwatnie od włożonego w trening wysiłku i zaangażowania. Testosteron poprawia wydolność, zwiększa siłę mięśniową i wytrzymałość na wysiłek dając tym samym zawodniczce znaczącą przewagę nad rywalkami. Jedną z pierwszych sportsmenek mających męskie i żeńskie narządy rozrodcze była reprezentantka Niemiec w skoku wzwyż, Dora vel Hermann Ratjen. Startowała w kategorii kobiet na igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936 r. a w 1938 r. na mistrzostwach Europy w Wiedniu pobiła rekord świata wynikiem 170 cm. Został on jednak anulowany po przypadkowym odkryciu u Dory męskich narządów płciowych. Wśród lekkoatletek ZSRR zaburzenia te występowały prawdopodobnie u wspominanych już sióstr Tamary i Iriny Press. W tajemniczych okolicznościach zakończyły one kariery sportowe po wprowadzeniu obowiązkowych badań płci więc nigdy tego nie udowodniono. W sporcie po raz pierwszy obowiązkowe badanie płci na zlecenie Międzynarodowego Stowarzyszenia Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) przeprowadzono w 1950 r. Wykonywanie ich u “podejrzanych” zawodniczek zapoczątkowano w 1967 r. w pucharze Europy a na igrzyskach olimpijskich w roku 1968. Na podstawie współcześnie krytykowanych testów chromosomowych wydawano tzw. “paszporty płci”. W efekcie takich badań zakończyła się w 1967 r. kariera Ewy Kłobukowskiej - polskiej lekkoatletki i sprinterki, złotej medalistki olimpijskiej z Tokio w 1964 r. Na podstawie badań chromatyny płciowej (tzw. ciałka Barra - nieaktywny chromosom X) stwierdzono mozaikowatość chromosomów – część badanych komórek miała o jeden chromosom X za dużo (układ XXY), podczas gdy inne miały prawidłowy układ chromosomalny XX. Wg współczesnej genetyki kariotyp taki jest kariotypem żeńskim – u kobiet nawet 20% komórek może zawierać chromatyną płciową. Obecnie dla oceny płci stosuje się diagnostykę cytogenetyczą z użyciem mikromacierzy FraX. Nowe przepisy wchodzą w życie 1. listopada ale sceptycy podejrzewają, że IAAF ponownie stara się jedynie uspokoić środowisko a przed igrzyskami olimpijskimi w Tokio w 2020 roku wrócą stare regulacje. Problem wysokiego poziomu testosteronu u kobiet dotyczy nie tylko świata sportu. Testosteron jest tylko jednym z androgenów, produkowanych u kobiet przez jajniki (25%) oraz nadnercza (25%). Główna pula testosteronu - 50% - pochodzi z przemiany androstendionu w tkankach obwodowych. Niewątpliwie testosteron i jego aktywny metabolit, 5α-dihydrotestosteron (DHT) jako najsilniej działające androgeny mają największe znaczenie kliniczne. U kobiet symptomy nadmiaru testosteronu są łatwo widoczne gołym okiem. Hirsutyzm czyli nadmierne, sztywne i twarde owłosienie w miejscach typowych dla mężczyzn (wąsik, broda i bokobrody, szyja, klatka piersiowa, brzuch, plecy i pośladki), trądzik - szczególnie na linii żuchwy, łysienie skroniowe i na czubku głowy, męskie proporcje budowy ciała, silna muskulatura i niski tembr głowy – te objawy sa bardzo charakterystyczne. W diagnostyce wykorzystuje się głównie oznaczenia poziomu hormonów i innych parametrów w surowicy krwi. Badania zlecone przez lekarza ukierunkowane są na podstawie wywiadu oraz badania przedmiotowego. Dodatkowo wykonywane są, w zależności od etiologii hiperandrogenizmu, badania obrazowe: ultrasonograficzne i tomografia komputerowa.
Testosterón je steroidný hormón , ktorý je dominantným androgénom u mužov, ale v menšej miere sa tvorí aj u žien. Jeho nedostatok sa môže prejaviť aj poklesom výkonnosti, priebojnosti, môže viesť až k subdepresívnym stavom. V organizme účinkuje po vstupe do buniek, kde sa premení na aktívnu formu tzv. dihydrotestosterón. Je zodpovedný za vývin mužských…
Testosteron – badanie, normy, za wysoki, za niski. Jak podnieść poziom androgenu? Jedno z najczęściej wpisywanych zapytań w wyszukiwarki internetowe to „jak podnieść poziom testosteronu?". Zainteresowanie tym tematem jest wysokie zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet. Panowie poziomem testosteronu interesuję się zazwyczaj o okresie po 40. roku życia lub wówczas, kiedy chcą szybko osiągnąć swój cel wiązany z budowaniem masy mięśniowej i redukcją tkanki tłuszczowej. Panie badają stężenie testosteronu, kiedy zauważają zaburzenia miesiączkowania, uporczywy trądzik lub owłosienie w nietypowych miejscach na ciele. Jakie są inne objawy zaburzeń gospodarki testosteronowej, jakie są normy testosteronu we krwi dla mężczyzn i kobiet? Testosteron jest jednym z najważniejszych męskich hormonów płciowych, niemniej jego poziom wpływa również na zachowanie prawidłowych funkcji organizmu kobiety. Każdy wynik badania, który jest odchylony od normy, może być niebezpieczny dla zdrowia. Zarówno nadmiar, jak i niedobór testosteronu może prowadzić do powstania groźnych objawów lub wywołać szereg powikłań. W przypadku zaobserwowania symptomów, które mogłyby wskazywać na możliwość zaburzeń hormonalnych o podłożu androgenowym, należy udać się do lekarza i wykonać oznaczenie poziomu testosteronu oraz innych hormonów płciowych we krwi. Badanie stężenia testosteronu jest zalecane zwłaszcza w diagnostyce niepłodności, zaburzeń erekcji, obniżonego libido, zaburzeń dojrzewania płciowego – u chłopców oraz w przypadku kobiet – objawów wirylizacji i hirsutyzmu. Czym jest testosteron? Testosteron to hormon płciowym należący do grupy androgenów. Jest syntetyzowany przez jądra, a dokładniej przez znajdujące się w nich komórki śródmiąższowe Leydiga, oraz w dużo mniejszym stopniu przez jajniki i korę nadnerczy, a także przez łożysko w trakcie trwania ciąży. Za regulację wydzielania testosteronu odpowiada wydzielany przez przysadkę mózgową hormon luteinizujący – LH. Testosteron należy do hormonów steroidowych, czyli związków nierozpuszczalnych w wodzie. Aby mógł on pełnić swoją funkcję biologiczną, łączy się z białkami obecnymi w osoczu – albuminami i globulinami. Większość testosteronu we krwi jest związana z białkiem transportowym SHBG (globuliną wiążącą hormony płciowe), a tylko niewielka jego część znajduje się w postaci czynnej jako tzw. wolny testosteron – FTST. Najwyższy poziom testosteronu notuje się u mężczyzn pomiędzy 20. a 35. roku życia. Później na skutek naturalnych procesów związanych ze starzeniem się organizmu, zaczyna on stopniowo spadać. Ponadto w wyniku stresu, stosowania używek, braku aktywności fizycznej i przegrzewania jąder (również u młodych mężczyzn) może dojść do obniżenia poziomu testosteronu. Należy jednak dodać, że w porę wykryte zaburzenia hormonalne związane z poziomem testosteronu, można skutecznie leczyć, wdrażając odpowiednią profilaktykę i zmieniając codzienne niezdrowe nawyki. Nieprawidłowe zmiany w poziomie testosteronu wpływają na męską płodność i seksualność, prowadząc do zaburzeń wzwodu i obniżenia jakości nasienia, dodatkowo zwiększając ryzyko takich chorób jak: cukrzyca, miażdżyca, osteoporoza, czy nadciśnienie. Natomiast u kobiet, zmniejszony poziom testosteronu może skutkować obniżeniem libido i zaburzeniami w funkcjonowaniu jajników. Badanie poziomu testosteronu zalecane jest przede wszystkim podczas: diagnostyki guzów jąder, diagnostyki niepłodności, kłopotów z erekcją, zaburzeń potencji i spadku libido, zaburzeń dojrzewania płciowego u chłopców, obserwacji spadku masy ciała, pojawienia się owłosienia typu męskiego u kobiet (hirsutyzmu), występowania u kobiet objawów podwyższonego stężenia męskich hormonów płciowych, np. łysienia typu męskiego, obniżenia tonu głosu oraz innych nietypowych zmian w budowie ciała (wirylizacji). Testosteron – funkcja i działanie w organizmie Najważniejszą rolą testosteronu jest stymulowanie dojrzewania płciowego u chłopców i młodych mężczyzn oraz związany z tym rozwój tzw. trzeciorzędowych cech płciowych, czyli pojawienie się zarostu na twarzy i owłosienia w miejscach intymnych, dojrzewanie plemników, pobudzenie rozwoju gruczołu krokowego, zmiana barwy głosu na grubszy, uwydatnienie się tzw. jabłka Adama, tj. chrząstki tarczowatej krtani, zwiększenie masy mięśniowej oraz jej charakterystyczny dla mężczyzn rozkład. Testosteron wykazuje tzw. działanie anaboliczne, czyli stymulujące wzrost tkanek, a szczególnie wspomagające rozwój tkanki kostnej i mięśniowej oraz redukujące ilość tkanki tłuszczowej. Oprócz tego testosteron zapewnia właściwą mineralizację kości, odpowiedni poziom ciśnienia tętniczego krwi, prawidłową pracę układu odpornościowego, a także stymuluje produkcję nasienia i odpowiedni poziom libido, dzięki czemu jest uważany za hormon kluczowy dla zdrowia i sprawności fizycznej mężczyzn. Testosteron swoją rolę zaczyna pełnić już w trakcie życia płodowego, u chłopców odpowiadając za przekształcenie przewodów Wolffa w nasieniowody, kanaliki plemnikotwórcze i przewody najądrza, czyli części męskich narządów płciowych. Niedobór hormonu w trakcie rozwoju męskiego płodu skutkuje wadami rozwojowymi, takimi jak spodziectwo (wada rozwojowa układu moczowo-płciowego związana z cewką moczową), czy obojnactwo rzekome męskie. Z kolei wśród dorosłych mężczyzn negatywnym skutkiem działania testosteronu jest podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi, będące jednym z powodów, dla których mężczyźni są bardziej niż kobiety narażeni na choroby serca i naczyń krwionośnych. Polecane dla Ciebie tabletka zł kapsułki, odporność zł kapsułki zł tabletka, odporność zł Testosteron u kobiet – rola, działanie U kobiet testosteron wpływa przede wszystkim na poziom libido oraz prawidłowe funkcjonowanie jajników, a także wspiera mineralizację kości. Podwyższony poziom testosteronu u kobiet może skutkować problemami z płodnością, zaburzeniami w miesiączkowaniu, zmniejszoną odpornością organizmu, zwiększonym ryzykiem wystąpienia depresji, zmianami w zachowaniu i samopoczuciu psychicznym (nadmierną agresją, nadpobudliwością i niepokojem), spadkiem libido, trądzikiem, owłosieniem typu męskiego i innymi męskimi cechami budowy ciała. Badanie testosteronu – przygotowanie, przebieg Do oceny poziomu testosteronu konieczne jest pobranie próbki krwi żylnej, zazwyczaj z żyły łokciowej, podobnie jak w przypadku większości oznaczeń laboratoryjnych. Chociaż do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać (nie jest wymagane bycie na czczo), poza unikaniem wysiłku fizycznego tuż przed oznaczeniem, tak warto poinformować lekarza, który będzie interpretował wyniki badań, o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach diety, ponieważ mogą one wpływać na uzyskany wynik. W ramach badanie oceniane jest całkowite stężenie hormonu – zarówno testosteronu wolnego, jak i tego związanego z białkami transportowymi. Jeżeli wynik pacjenta znajduje się poza zakresem normy, sugeruje się wykonać dodatkowo oznaczenie samego testosteronu wolnego. Testosteron – normy dla kobiet i mężczyzn Wartości referencyjne poziomu testosteronu są inne dla mężczyzn i dla kobiet. Na stężenie hormonu oprócz płci, wpływa także wiek, działanie przysadki mózgowej oraz predyspozycje genetyczne, dlatego zakres norm dla tego parametru jest wystarczająco szeroki. Norma testosteronu dla mężczyzn mieści się między 9,0 a 34,7 nmol/l (260–1000 ng/dl), a dla kobiet między 0,52 a 2,43 nmol/l (15–70 ng/dl). Dodatkowo przyjmuje się, że dopiero poziom poniżej 8 nmol/l u mężczyzn wymaga substytucji, czyli uzupełnienia na drodze przyjmowania preparatów farmakologicznych. Za wysoki lub za niski poziom testosteronu u mężczyzn – przyczyny i objawy Objawy wskazujące na możliwe zaburzenia w poziomie testosteronu u mężczyzn są skrajne, czasem nazywane zaburzeniami biegunowymi. Objawy podwyższonego poziomu testosteronu u mężczyzn: agresja fizyczna i werbalna, wahania nastroju, bóle głowy, łysienie (zakola nad czołem), podwyższone ciśnienie tętnicze, podwyższony poziom cholesterolu, liczne zmiany trądzikowe, wzmożony popęd seksualny, przerost prostaty, który może utrudnić oddawanie moczu, prowadzące do niepłodności zmniejszenie liczby plemników, zwiększenie krzepliwości krwi. Naturalny nadmiar testosteronu występuje bardzo rzadko. Często podwyższony poziom tego hormonu jest skutkiem zażywania przez osoby uprawiające sport nielegalnych substancji syntetycznych (dopingu), w tym preparatów zawierających inne hormony i środki anaboliczne. Jeśli poziom testosteronu jest wysoki bez dodatkowego „wspomagania", należy zbadać stan nadnerczy, ponieważ guz lub wrodzony przerost tych gruczołów może wywołać patologiczny wzrost testosteronu. Ponadto niektóre leki na nadciśnienie, przeciwdrgawkowe lub streptomycyna mogą wywołać ten stan. Objawy obniżonego poziomu testosteronu u mężczyzn: osłabienie popędu seksualnego i spadek libido, kłopoty ze wzwodem, uczucie osłabienia, zachowania apatyczne, problemy z koncentracją i skupieniem uwagi, drażliwość lub nadmierna ckliwość, bezsenność, uderzenia gorąca, spadek siły i masy mięśniowej, zmniejszenie jąder, brak owłosienia na ciele, obniżenie gęstości mineralnej kości, otyłość. Co ciekawe, obniżony poziom testosteronu może także wynikać z obecności schorzeń, takich jak: zespół Klinefeltera (genetycznie uwarunkowanego zaburzenia w liczbie chromosomów płci), guzów jąder, zaburzenia rozwoju jąder w okresie płodowym, zapalenia jąder, gruczolaków lub niewydolności przysadki. Niekiedy jest on także wynikiem uwarunkowań genetycznych, starzenia się organizmu lub niekorzystnych czynników środowiskowych, wśród których najważniejszą rolę przypisuje się stresowi i używkom (alkohol, papierosy). Warto wiedzieć, że utrzymujący się dłuższy czas obniżony poziom tego ważnego hormonu, zwiększa ryzyko chorób metabolicznych i schorzeń sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca lub cukrzyca typu II, dlatego każdy wynik badania, znajdujący się poza zakresem normy, powinien zostać szczegółowo omówiony z lekarzem. Objawy i przyczyny nieprawidłowego poziomu testosteronu u kobiet Obniżone stężenie testosteronu u kobiet rzadko manifestuje się w postaci wyraźnych, łatwych do rozpoznania objawów. Są to zmiany, takie jak problemy z koncentracją, obniżenie libido, spadek mineralizacji kości, otyłość i spadek masy mięśniowej. Niski testosteron u kobiet jest zazwyczaj wynikiem niewydolności jajników, nadnerczy, przysadki mózgowej lub podwzgórza i stanowi jeden z kilku jednoczesnych w takiej sytuacji zaburzeń hormonalnych. Dużo łatwiej można zauważyć objawy podwyższonego poziomu testosteronu u kobiet, ponieważ są one wyjątkowo charakterystyczne. Zaliczono do nich: zaburzenia miesiączkowania, przerost łechtaczki, męskie brzmienie głosu, występowanie owłosienia typu męskiego, trądzik, niepłodność, otyłość, spadek nastroju, a nawet depresja. Przyczynami wzrostu stężenia tego hormonu u kobiet są: insulinooporność lub leptynooporność, zaburzenia w stężeniu innych hormonów – estrogenów i progesteronu, zespół policystycznych jajników (PCOS), otyłość i brak aktywności fizycznej, niedoczynność tarczycy lub wrodzony przerost nadnerczy. Każde odchylenie w poziomie testosteronu u kobiet jest stanem nieprawidłowym i koniecznie powinno być skonsultowane z lekarzem, który zdecyduje o kolejnych krokach, jakie powinna podjąć pacjentka. Jak podnieść poziom testosteronu? Jeżeli stężenie testosteronu jest wyższe niż 12 nmol/l nie jest wskazane przyjmowanie doustnych preparatów podwyższających jego poziom. Dopiero w momencie, gdy znajduje się ono poniżej 8 nmol/l wprowadza się leczenie zgodnie z rekomendacjami lekarza. Leczenie niedoboru lub nadmiaru testosteronu na własną rękę może doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, dlatego absolutnie nie należy samodzielnie decydować o jego rozpoczęciu. Możliwe jest jednak naturalne podniesienie stężenia testosteronu, dzięki modyfikacjom trybu życia i odpowiedniej suplementacji. Na początku warto zadbać o zrzucenie nadmiarowych kilogramów, zwiększenie ilości aktywności fizycznej oraz unikanie stresu i ograniczenie używek. Następnie dobrze jest uzupełnić swoją dietę w produkty bogate w składniki stymulujące produkcję testosteronu, takie jak: jednonienasycone kwasy tłuszczowe, witamina D, cynk, magnez, witamina C, witamina B6 oraz kozieradka. W przypadku, gdy występują duże niedobory tych składników odżywczych, można dodatkowo skorzystać z odpowiednich suplementów diety. Skutki uboczne suplementacji testosteronu Syntetyczny testosteron działa nieco inaczej niż ten naturalny, a jego przedawkowanie lub stosowanie przez mężczyzn, u których terapia nie jest uzasadniona ze względów medycznych, może prowadzić do wystąpienia poważnych skutków ubocznych. Najważniejsze z nich to zwiększone ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu, nadciśnienie, uszkodzenie komórek wątroby, bóle stawów i zwiększone ryzyko kontuzji, trądzik, nadmierne owłosienie lub łysienie, osłabienie odporności oraz niepłodność, a także pogorszenie relacji społecznych, ponieważ przy zażywaniu takich substancji często dochodzi do agresywnych zachowań lub niekontrolowanych wybuchów złości. Badanie poziomu testosteronu – cena/refundacja, skierowanie Skierowanie na badanie poziomu testosteronu może być wystawione przez lekarza specjalistę, np. endokrynologa lub ginekologa i wówczas jest refundowane przez NFZ. Jeżeli pacjent nie posiada skierowania, wówczas samodzielnie pokrywa koszt testu, który wynosi od 30 do ok. 50 zł. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Wymaz z gardła – ile kosztuje badanie i gdzie można je wykonać? Wielokrotnie każdy z nas cierpiał z powodu bólu gardła czy chrypki. Są to najczęściej występujące choroby gardła. Czasem zdarza się jednak, że infekcje gardła dopadają nas zbyt często oraz ciągle nawracają pomimo stosowania właściwego leczenia. Co można zrobić w takiej sytuacji? Wtedy można zdecydować się na wykonanie wymazu z gardła, który może pomoc naszemu lekarzowi prowadzącemu w postawieniu właściwej diagnozy i ułatwi też włączenie najlepszego dla nas leczenia. Test ureazowy na Helicobacter pylori – na czym polega i kiedy się go wykonuje? Helicobacter pylori to bakteria odpowiedzialna za występowanie choroby wrzodowej czy nowotworów żołądka. Do jej wykrycia stosuje się test ureazowy, który wykonywany jest podczas gastroskopii. Na czym polega to badanie i jak się do niego przygotować? Jakie są wskazania do przeprowadzenia testu ureazowego? APTT – czas kaolinowo-kefalinowy, normy i wskazania. Kiedy należy wykonać badanie? APTT to jeden z parametrów krwi, którego oznaczenie jest bardzo istotne, kiedy należy zbadać stopień krzepliwości krwi pacjenta, u którego planowana jest operacja chirurgiczna lub leczonego z powodu chorób natury zakrzepowo-zatorowej. Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na czas częściowej tromboplastyny po aktywacji mogą być choroby wątroby lub zaburzenia ilość witaminy K w organizmie. Jak wygląda badanie APTT, czy jest refundowane i jak się do niego przygotować? Sód (Na) – badamy elektrolity we krwi. Norma, hiponatremia, hipernatremia Badanie stężenia sodu (Na) jest jednym z głównych oznaczeń parametrów krwi. Nie jest badaniem drogim ani też wymagającym specjalnego przygotowania, niemniej kontrolowanie poziomu sodu jest bardzo istotne. Wszelkie nieprawidłowości w stężeniu tego elektrolitu mogą być bardzo groźne dla zdrowia, szczególnie osób, u których zdiagnozowano choroby kardiologiczne, jak chociażby nadciśnienie tętnicze lub nefrologiczne, jak niewydolność nerek. Jak wygląda badanie, czy jest refundowane, ile kosztuje i jakie są normy dla kobiet, mężczyzn i dzieci? Odpowiadamy w niniejszym artykule. Troponina – badanie i normy. Czy podwyższony poziom troponin zawsze świadczy o zawale serca? Białka kurczliwe mięśni poprzecznie prążkowanych to troponiny. Ich stężenie we krwi wzrasta już 3 godziny po zawale serca lub innym rodzaju uszkodzenia mięśnia sercowego. Badanie troponin zleca się w celu potwierdzenia lub wykluczenia diagnozy dotyczącej ataku serca. Istnieją jednak inne przyczyny wysokiego poziomu troponin we krwi pacjenta, jak chociażby zatorowość płucna, niewydolność serca lub nerek, ale także wyjątkowo ciężki wysiłek fizyczny (często obserwowany u maratończyków czy triathlonistów). Jak wygląda badanie poziomu troponin i które zaburzenia organizmu mogą wywołać ich obecność we krwi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Insulina – normy we krwi, wskazania, cena. Badanie insuliny po obciążeniu. Czy hiperglikemia i hipoglikemia są groźne dla życia? Insulina i normy z nią związane są jednym z głównych wskaźników prawidłowej pracy trzustki. Badanie poziomu tego hormonu pozwala na dokonanie oceny zmian w gospodarce węglowodanowej, a w przypadku wystąpienia hipoglikemii lub hiperglikemii wdrożenie odpowiedniego leczenia tych zaburzeń, których zaniedbane może się rozwinąć w szereg chorób metabolicznych, w tym przede wszystkim w cukrzycę typu II. Osoby, które zauważyły u siebie zaburzenia widzenia, zawroty głowy, przyspieszoną akcję serca lub zlewne poty powinny koniecznie zgłosić się na badanie poziomu insuliny. Wysoki poziom prolaktyny (hiperprolaktynemia) w wyniku badania krwi Hiperprolaktynemia jest jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynność tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan. Holotranskobalamina – badanie wczesnych niedoborów witaminy B12 Istnieje pula badań, które regularnie powinien wykonać każdy weganin lub wegetarianin, a także osoby, które mają wszelkie objawy niedokrwistości lub zauważają u siebie niedobory witaminy B12, do których należy, chociażby mrowienie i pieczenie skóry, drętwienie kończyn lub zaburzenia snu. Postawienie diagnozy dotyczącej groźnego niedoboru wit. B12 jest możliwe już na jego wczesnym etapie, dzięki wykonaniu oznaczenia poziomu holoTC, czyli holotranskobalaminy. Jak się przygotować do badania poziomu holoTC, czy trzeba być na czczo i jakie są objawy obniżonego poziomu witaminy B12? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Sposoby na naturalne zwiększenie poziomu testosteronu. 4. Podsumowanie. -13.5 kg Indywidualne plany. dietetyczne i treningowe już od 42 zł / mies. 1. Rola testosteronu u mężczyzn i kobiet. Testosteron to hormon androgenowy produkowany w największych ilościach w jądrach przez komórki śródmiąższowe Leydiga.
Nadmiar testosteronu u kobiet to nie tylko problemy z nadmiernym owłosieniem, ale także zwiększone ryzyko wystąpienia groźnych chorób – dowodzą najnowsze badania. Na wstępie przypomnijmy: choć testosteron to typowo męski hormon, w niewielkich ilościach wytwarzają go również jajniki. W połączeniu z estrogenami, wspomaga płodność. Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że u pań, które mają genetycznie podwyższony poziom testosteronu, częściej występują nowotwory, cukrzyca i schorzenia metaboliczne. Co ważne, podobnej zależności nie zaobserwowano u mężczyzn. W ich przypadku podwyższone stężenie wspomnianego hormonu może być nawet korzystne dla zdrowia. Kobietom szkodzi, mężczyznom… nie zawsze! Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge odkryli, że u kobiet nadmiar testosteronu zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II o 37 proc. U panów jest odwrotnie – jeśli mają go ponadprzeciętnie dużo, są o 14 proc. mniej narażeni na cukrzycę. Zbyt wysoki poziom testosteronu jest ponadto silnie związany z zespołem policystycznych jajników. Ściślej rzecz biorąc, zwiększa ryzyko zachorowania na PCOS aż o 51 proc. Niestety to nie koniec wyliczanki, bo nadmiar testosteronu sprzyja także nowotworom i to bez względu na płeć. U kobiet zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia raka piersi oraz macicy. U mężczyzn zaś – prostaty, o czym więcej pisaliśmy tutaj: KLIK. Reasumując, poziom testosteronu we krwi może mieć różne następstwa w zależności od płci. Zobacz też: Największe aktualne badania Badania z Uniwersytetu w Cambridge, które opisuje portal News Medical, objęły uczestników. Naukowców interesował przede wszystkim wpływ czynników genetycznych na poziom testosteronu u obojga płci. Wyróżnili w sumie możliwych kombinacji genów odpowiedzialnych za stężenie testosteronu we krwi. Generalnie potwierdziła się teza, że podwyższony poziom tego hormonu pozytywnie wpływa na zdrowie mężczyzn (choć są wyjątki – jak wspomniany rak prostaty), szkodzi zaś kobietom. Wysoki testosteron u kobiet – groźne następstwa Dotychczas powszechnie było wiadomo, że zbyt wysoki testosteron u kobiet powoduje zaburzenia miesiączkowania czy hirsutyzm, czyli wzrost owłosienia w obrębie twarzy, rąk, brzucha, pleców. Najnowsze badania jednoznacznie wykazały, że podwyższone stężenie „męskiego” hormonu u kobiet sprzyja także występowaniu groźnych chorób, takich jak wspomniane nowotwory czy cukrzyca. Dobrze chociaż, że nadmiar testosteronu można leczyć. Pamiętajmy jednak, że przed rozpoczęciem terapii ustala się przyczynę problemów – nie zawsze jest nią czynnik genetyczny. Na podstawie: News Medical E-raport: Gdy rodzi się WCZEŚNIAK Produkt w promocji 12,99 zł E-raport: HORMONY VS. PŁODNOŚĆ. Co musisz o nich wiedzieć? Produkt w promocji 12,99 zł E-raport: Wege dieta dla płodności Produkt w promocji 12,99 zł Chcemy Być Rodzicami 12/2021 (81) e-wersja Produkt w promocji 5,99 zł E-raport: PRACA Z CIAŁEM A PŁODNOŚĆ. Różne metody troski o siebie poprzez ciało Produkt w promocji 12,99 zł Chcemy Być Rodzicami 11/2021 (80) e-wersja Produkt w promocji 5,99 zł E-raport: DREAM TEAM OD NIEPŁODNOŚCI – gdzie, kto i kiedy może pomóc? 0,00 zł Chcemy Być Rodzicami 10/2021 (79) e-wersja Produkt w promocji 5,99 zł E-raport: MĘSKA dieta płodności Produkt w promocji 12,99 zł Chcemy Być Rodzicami 09/2021 (78) e-wersja Produkt w promocji 5,99 zł E-raport: PORÓD – spokojny, dobry, bezpieczny Produkt w promocji 12,99 zł Chcemy Być Rodzicami 08/2021 (77) e-wersja Produkt w promocji 5,99 zł Dostęp dla wszystkich Wolny dostęp Ten materiał dostępny jest dla wszystkich czytelników Chcemy Być Rodzicami. Ale możesz otrzymać więcej posiadając Kontro Premium! Autor Chcemy Być Rodzicami Jedyny magazyn poradnikowy dla starających się o dziecko. Starania naturalne, inseminacja, in vitro, adopcja. Przeczytaj również Jesteś dla nas ważna! Chcemy być z Tobą w kontakcie. Zapisz się do newslettera, aby otrzymywać wartościowe informacje oraz 20% rabatu na zakupy. Przygotujemy dla Ciebie coś ciekawego i możesz być pewna, że nie zasypiemy Cię mailami.Gość ostatni moheranin. Testosteron stosowany u kobiet wykazując działanie anaboliczne jednak leczniczo jest to bardzo rzadko praktykowane z uwagi na niepożądane działania, takie jak Nadmiar testosteronu u kobiet objawia się nadmiernym owłosieniem, trądzikiem, obniżonym głosem, a także nieregularnymi miesiączkami i problemami z zajściem w ciążę. Może on być symptomem poważnych schorzeń, np. nieprawidłowego funkcjonowania nadnerczy. Nadmiar testosteronu u kobiet objawia się nadmiernym owłosieniem, trądzikiem, obniżonym głosem, a także nieregularnymi miesiączkami i problemami z zajściem w ciążę. Może on być symptomem poważnych schorzeń, np. nieprawidłowego funkcjonowania nadnerczy. Zbyt wysokie stężenie testosteronu można unormować poprzez stosowanie środków antykoncepcyjnych i leków sterydowych. Kasia gotuje z farsz do świątecznych pierogów Funkcje testosteronu w organizmie kobiety Testosteron jest podstawowym męskim hormonem płciowym z grupy androgenów. U mężczyzn jest on wytwarzany w jądrach. W niewielkiej ilości hormon ten jest także produkowany przez jajniki i korę nadnerczy u kobiet. Ilość wydzielanego testosteronu kontroluje przysadka mózgowa. U obu płci ma on wpływ na prawidłową pracę układu krążenia, prawidłowe stężenie glukozy we krwi. zachowanie odpowiedniej ilości wapnia w kościach, wpływa także na poziom libido. Stężenie testosteronu jest najwyższe ok. 20 roku życia i z czasem spada. Badanie testosteronu u kobiet – normy Stężenie testosteronu jest oznaczane razem ze stężeniem innych androgenów na podstawie wyników badania krwi. Niezależnie od dnia cyklu prawidłowe wartości dla testosteronu u kobiet wynoszą od 0,69 do 2,77 nmol/l. Wynik niższy może sugerować cukrzycę lub osteoporozę. Jak objawia się zbyt wysoki poziom testosteronu u kobiet Nadmiar testosteronu może być przyczyną nieregularnych miesiączek lub ich zaniku, a także niepłodności. Objawami zbyt dużej ilości tego hormonu mogą też być: nadmierne owłosienie ciała w miejscach typowych dla mężczyzn takich jak twarz, plecy, klatka piersiowa (tzw. hirusytyzm), łysienie czołowe, powiększona łechtaczka, trądzik, zwiększona masa mięśniowa, otyłość typu brzusznego, nadciśnienie, niski głos. Jak leczy się zbyt wysoki poziom testosteronu u kobiet Zanim rozpocznie się leczenie, należy dokładnie rozpoznać przyczynę, której objawem jest nadmiar testosteronu. Może on być jednym z objawów zespołu policystycznych jajników (PCOS), nieprawidłowego funkcjonowania nadnerczy, cukrzycy, obecności guza na jajniku, zespołu Conna, wrodzonego przerostu nadnerczy i chorób tarczycy. Każde z tych schorzeń wymaga innej terapii. Nadmiar testosteronu lub niedobór estrogenów najczęściej leczy się za pomocą tabletek antykoncepcyjnych. Trudniejsze przypadki mogą wymagać podawania leków sterydowych, np. deksametazonu, prednizonu i spironolaktonu albo metforminu, który stosuje się też w leczeniu cukrzycy typu 2. Twoje hormony wyraźnie wariują? Przeczytaj o prawidłowym poziomie i objawach nadmiaru testosteronu u mężczyzn. Badaj się regularnie! Jak sprawdzić poziom testosteronu - badanie testosteronu. Nadmierne owłosienie i niepłodność? Czym jeszcze skutkuje nadmiar testosteronu u kobiet i mężczyzn? Badasz swój progesteron? Oto przyczyny i objawy niedoboru progesteronu u kobiet. Jedz cenne jaja! Poznaj kalorie i wartości odżywcze żółtek jaja.
Witam, czy jesli kobieta ma za duzo testosteronu ( objawy hirsutyzm, wirylizacja, maskulinizacja) czy leczenie hormonami lub w inny (jaki?) sposob daje efekty?? KOBIETA, 32 LAT ponad rok temu Hormony Zaburzenia hormonalne Endokrynologia. 611 467 308 419 344 717 468 242
za dużo testosteronu u dziewczyny
